Kunnen beschadigde cellen in het brein herstellen?
- 1 november 2023
Studie: Kunnen beschadigde cellen in het brein herstellen?
Onderzoeker: dr. Vanessa Donega
Looptijd: 3 jaar
Subsidie: € 297.646,00
Wat is het doel van het onderzoek?
“Wij willen bepalen of de stamcellen van het brein geactiveerd kunnen worden om nieuwe hersencellen te produceren. Wij weten dat er nog stamcellen aanwezig zijn in het menselijke brein, maar deze kunnen het brein niet herstellen. We willen bepalen of deze stamcellen een bron van cellen kunnen zijn om het brein te herstellen. Dat doen we met een combinatie van technieken. We maken gebruiken van brein-organoïdes, dit zijn klompjes hersencellen die bepaalde fysiologische aspecten van het menselijke brein in een kweekschaaltje nabootsen. Ze zijn heel klein, maar enkele millimeters groot, en bevatten verschillende soorten hersencellen. Dit model maakt het mogelijk dat we een driedimensionale hersenomgeving in een kweekschaaltje kunnen nabootsen. Uit hersenweefsel van parkinsonpatiënten en gezonde donoren isoleren we stamcellen. Deze stamcellen transplanteren we in de brein-organoïdes om te bepalen of ze nog in staat zijn om te activeren om nieuwe hersencellen te produceren. Daarmee kunnen we moleculen identificeren om de stamcellen te helpen activeren, en te stimuleren om functionele hersencellen te produceren.”
Waarom is de studie nuttig?
“We hebben nog weinig kennis over menselijke stamcellen. Als we weten of ze nog hersencellen kunnen produceren, dan betekent dat véél voor de ziekte van Parkinson en andere ziektes met neuronale celdood. Als we met een speciale combinatie van moleculen de stamcellen kunnen stimuleren om dopaminerge neuronen te produceren, zijn we weer een stap dichter bij een oplossing voor parkinson.”
Waarom is fundamenteel onderzoek zo belangrijk?
“Omdat we nog veel kunnen leren over de werking van het gezonde en zieke brein, en die kennis is nodig om een remedie te kunnen ontwikkelen. Kunnen we stamcellen gebruiken in de context van therapie? Zo ja, dan biedt dat perspectieven voor de patiënt. Begrijpen hoe zo’n proces werkt, is een belangrijke stap. Als wij achterhalen of en hoe een stamcel nog neuronale cellen kan produceren, kunnen we dit uiteindelijk vertalen naar een behandeling voor de patiënt.”
Welke ontwikkelingen verwacht je rond parkinsononderzoek?
“Het combineren van ziekte modificerende therapieën, stamceltherapieën en een vroege diagnose zal belangrijk zijn. Hopelijk kunnen we ons door middel van stamceltherapieën meer richten op regeneratie en herstel van het brein, om de patiënt beter te helpen met de cognitieve en motorische beperkingen. Daarbij gebruiken we steeds de nieuwste technieken en verschillende modellen zoals diermodellen en modellen in een kweekschaal. Ook kunnen we steeds meer leren uit hersenweefsel. Zelfs op het niveau van een enkele cel. We kunnen in één cel bekijken wat erin verandert, en dit vergelijken met een groot aantal andere cellen. Dat geeft ons een completer beeld van het proces: waarom gaat het mis en waar kunnen we ingrijpen? Dat zijn belangrijke stappen richting een oplossing voor de ziekte.”
