Blootstellingen en metabolieten meten in bloed vóór diagnose Parkinson

Onderzoek
7 februari 2019

De oorzaken van de ziekte van Parkinson zijn nog grotendeels onbekend. Naast genetische factoren is het zeer waarschijnlijk dat blootstellingen uit de omgeving een belangrijke rol spelen. Het kennen van externe blootstellingen als risicofactor biedt mogelijkheden voor preventie. Biologische reacties op deze blootstellingen in het lichaam kunnen bovendien inzicht geven in het ziektemechanisme.

Onderzoekers: Dr Susan Peters en Prof Dr Roel Vermeulen
Instituut: Institute for Risk Assessment Sciences, Universiteit Utrecht
Duur: Dec 2018 – Dec 2022
Kosten: €390.000

Doelen van het onderzoek:

Vinden van nieuwe risicofactoren voor de ziekte van Parkinson
In kaart brengen van patronen en afwijkingen in het metabolietenprofiel van Parkinsonpatiënten vóórdat ze ziek werden
Meer inzicht krijgen in het ontstaan van de ziekte van Parkinson

Dit project zal een samenwerking zijn tussen de Universiteit Utrecht en onderzoekers uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

Onze studiepopulatie

Binnen een groot prospectief Europees cohort is in de jaren ‘90 bloed verzameld van meer dan 500,000 mensen. Dit is het EPIC cohort. In deze groep hebben ondertussen honderden mensen de ziekte van Parkinson ontwikkeld. Het bloed van ruim 500 patiënten gaan we vergelijken met het bloed van controlepersonen. Doordat het bloed is verzameld vóórdat de ziekte werd vastgesteld, heeft medicatie zoals levodopa geen invloed op onze bevindingen.

Exposoom en metaboloom

We gaan in het bloed kijken naar externe chemische blootstellingen (bijvoorbeeld pesticiden, medicatie en metalen). Daarnaast kijken we naar metabolieten (producten van de stofwisseling). Nieuwe analysetechnieken maken het mogelijk om zowel het geheel aan externe blootstelling (het ‘exposoom’) als interne metabolieten (het ‘metaboloom’) in het bloed te meten. Door de combinatie van deze twee kunnen we chemische blootstellingen, metabolieten en de biologische reactie op blootstellingen vergelijken tussen Parkinsonpatiënten en controlepersonen.

Beter begrijpen van de ziekte

We hopen met dit onderzoek nieuwe risicofactoren voor de ziekte van Parkinson te vinden en ziekte-specifieke biologische processen in kaart te brengen. Dat zal helpen om het ontstaan van de ziekte van Parkinson beter te begrijpen en mogelijk nieuwe ziektemarkers te vinden. Deze kennis zal bijdragen aan het verminderen van het risico op de ziekte van Parkinson en aan het vroegtijdig opsporen van de ziekte in de toekomst.