Wereldwijde Nederlandse primeur in de bestrijding van parkinsonsymptomen

Onderzoek
16 januari 2025

De eerste behandeling met adaptieve DBS (deep brain stimulation) met als doel de symptomen van parkinson te bestrijden heeft maandag plaatsgevonden in Nederland. Deze behandeling is een wereldwijde primeur en mede mogelijk gemaakt dankzij de Stichting ParkinsonFonds, die financieel heeft bijgedragen aan onderzoek naar de effectiviteit van deze methode. Adaptieve DBS (aDBS) kan een oplossing bieden door alleen elektrische pulsen toe te dienen wanneer de hersenen van de patiënt hierom “vragen”.

Patiënten met bewegingsstoornissen zoals parkinson, bij wie medicatie geen of minder uitkomst biedt, kunnen al meer dan 30 jaar geholpen worden met diepe hersenstimulatie. Bij zogenoemde deep brain stimulation (DBS) worden continu elektrische pulsen toegediend via geïmplanteerde elektroden in de hersenen van patiënten met parkinson of andere neurologische of psychiatrische aandoeningen. Dit vermindert meestal symptomen zoals tremoren. Soms is het effect echter beperkt, of veroorzaakt de behandeling bijwerkingen.

“Diepe hersenstimulatie heeft de ziekte van Parkinson op een zijspoor gezet en mijn leven weer meer op de rit: ik ben weer aan het werk, ik maak weer plannen en voer die uit”, laat de eerste patiënt die met aDBS is behandeld ons weten.

Van DBS naar aDBS

Adaptieve DBS (aDBS) biedt een alternatieve methode om parkinsonsymptomen te bestrijden. Bij aDBS meten de geïmplanteerde elektroden continu hersensignalen die indicatief zijn voor de ernst of aanwezigheid van symptomen. Alleen wanneer de hersenactiviteit afwijkend is, worden pulsen toegediend. Dit vermindert de symptomen, terwijl onnodige stimulatie wordt voorkomen.

De adaptieve technologie kan afhankelijk van de reeds geïmplanteerde techniek, worden geïmplementeerd via een software-update. Het DBS-systeem zelf (de hardware) hoeft hiervoor niet aangepast te worden. Dit betekent dat patiënten die al een DBS-operatie hebben ondergaan met elektroden van een bepaald type, geen tweede operatie hoeven te ondergaan.

De toekomst van adaptieve DBS

Adaptieve DBS wordt voorlopig nog niet standaard toegepast bij alle patiënten die nu DBS ondergaan. De volgende stap is wetenschappelijk onderzoek om vast te stellen of aDBS effectiever is, ook bij patiënten die al baat hebben bij DBS zonder bijwerkingen te ervaren. DBS is niet toepasbaar bij alle mensen met parkinson, het is sterk afhankelijk van de symptomen. Een belangrijk effect is dat er met aDBS ook veel data wordt verzameld. Dat kan helpen om de ziekte van Parkinson beter te begrijpen waardoor in de toekomst de ziekte beter kan worden geremd, genezen of liever nog voorkomen.

Over Stichting ParkinsonFonds

Stichting ParkinsonFonds, opgericht in 1998, zet zich in voor de strijd tegen parkinson met één duidelijke missie: het vinden van een oplossing om de ziekte te remmen, genezen en uiteindelijk te voorkomen. Stichting ParkinsonFonds ondersteunt nu 29 onderzoeken bij vrijwel alle Universitaire Medische Centra. Deze onderzoeken bestrijken vier belangrijke terreinen: Genen, Veroudering, Omgeving en Leefstijl.

De stichting ontvangt geen overheidssteun en is volledig afhankelijk van de steun van donateurs, vermogensfondsen en bedrijven. Door samenwerking met vooraanstaande wetenschappers en het delen van resultaten via gerenommeerde publicaties draagt Stichting ParkinsonFonds bij aan baanbrekend onderzoek en de verbetering van levenskwaliteit voor mensen met parkinson.

Samen werken we aan een toekomst zonder parkinson.

Een van de onderzoeken die deze primeur medemogelijk heeft gemaakt. Is door Stichting Parkinson gefinancierd.