Zijn virussen direct betrokken bij het ontstaan van eiwitaggregaten bij de ziekte van Parkinson?
- 9 december 2024
Studie: Zijn virussen direct betrokken bij het ontstaan van eiwitaggregaten bij de ziekte van Parkinson?
Onderzoeker: prof. dr. Mireille Claessens (Universiteit Twente)
Looptijd: 4 jaar
Subsidie: €293,737
Mireille Claessens is hoogleraar Nanobiofysica en onderzoekt wat er fout gaat met eiwitten die bij parkinson samenklonteren in de hersenen.
“We proberen de werking en functie van ongestructureerde eiwitten zoals alfa-synucleïne te begrijpen. Zodat we ooit met medicatie kunnen ingrijpen wanneer er met zulke eiwitten iets misgaat, zoals bij de ziekte van Parkinson gebeurt.”
Wat was het belangrijkste doel van deze studie?
“Het voornaamste doel was om te kijken of de (bekende) epidemiologische relatie tussen virusinfectie en parkinsonismen (bijvoorbeeld na de Spaanse griep in 1919, maar misschien ook voor COVID) direct veroorzaakt kunnen worden door moleculaire interacties tussen viruseiwitten en het eiwit alfa-synucleïne. De eiwitaggregatie (samenklontering) zou zo uiteindelijk kunnen leiden tot het ontstaan van de ziekte van Parkinson.”
Wat zijn de belangrijkste bevindingen?
“We zagen dat interacties tussen hele specifieke viruseiwitten en alfa-synucleïne, de aggregatie/samenklontering van alfa-synucleïne op gang kunnen brengen. Voor het SARS-CoV-2 (COVID) virus zagen we dat het spike-eiwit geen invloed heeft en het nucleocapside-eiwit wel aggregatie opwekt. Het nucleocapside-eiwit verpakt het genetische materiaal van het virus. Het spike-eiwit speelt een cruciale rol in het infectieproces, omdat het helpt het virus te binden aan gastheercellen in het lichaam.
Ons onderzoek, in de reageerbuis, wijst erop dat sommige virusinfecties, als deze in de hersenen terechtkomen – wat zeldzaam is! – tot het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson zouden kunnen leiden.”
Wat betekent dit onderzoek voor mensen met parkinson en voor de wetenschap?
“Onze studie helpt om beter te begrijpen hoe de ziekte kan ontstaan. Voor patiënten en zorgverleners benadrukt dit onderzoek een potentiële nieuwe risicofactor voor de ziekte van Parkinson: virale infecties zoals COVID-19. Het begrijpen van dit risico kan leiden tot nieuwe strategieën om het ontstaan van parkinson te voorkomen of te vertragen bij mensen die aan dergelijke virussen zijn blootgesteld.
Onze bevindingen kunnen richting geven aan vervolgonderzoek. Bijvoorbeeld om te achterhalen of dit ook gebeurt in cellen en op grotere schaal in de hersenen.”
Waarom is fundamenteel onderzoek zo belangrijk?
“Het lijkt erop dat de ziekte van Parkinson vele oorzaken kan hebben. Inzicht in hoe het ontstaat, is een eerste stap richting voorkomen.”
